همه چیز درباره تخلیه آب ریه با سرنگ و یا درناژ مایع پلور

مایع پلور که به‌اصطلاح عامیانه "آب ریه" نیز شناخته می‌شود، زمانی تجمع می‌یابد که مایع به‌صورت غیرطبیعی در فضای پلور (فضای بین ریه و دیواره قفسه سینه) جمع شود. این وضعیت که تحت عنوان پلورال افیوژن شناخته می‌شود، ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌ها، نارسایی قلبی، مشکلات کبدی، سرطان‌ها و بیماری‌های التهابی رخ دهد و نیازمند مداخله فوری پزشکی است. تخلیه مایع پلور یا توراسنتز (Thoracentesis) ، یکی از روش‌های مهم در پزشکی است که طی آن مایع تجمع‌یافته در فضای پلور با استفاده از یک سوزن یا لوله مخصوص از طریق قفسه سینه تخلیه می‌شود. این فرآیند می‌تواند به‌صورت موقتی یا دائمی انجام شود. علائم و نشانه‌های تجمع مایع در فضای پلور شامل تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرفه‌های خشک و احساس سنگینی در قفسه سینه است. این علائم ممکن است به مرور زمان بدتر شوند و نیاز به تخلیه فوری مایع پلور داشته باشند.

پلورال افیوژن

پلورال افیوژن (Pleural Effusion) به تجمع غیرطبیعی مایع در فضای پلورال (فضای بین دو لایه پلورا که ریه‌ها را می‌پوشاند) گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌ها، نارسایی قلبی، سرطان‌ها، یا بیماری‌های کبدی و کلیوی رخ دهد.

علل پلورال افیوژن

دلایل زیادی می‌تواند باعث تجمع مایع در فضای پلور شود. برخی از شایع‌ترین علل شامل:
نارسایی قلبی: یکی از دلایل عمده تجمع مایع در فضای پلور، نارسایی قلبی است. در این شرایط، قلب نمی‌تواند به‌طور مؤثر خون را پمپاژ کند، که منجر به تجمع مایع در بدن می‌شود.
عفونت‌ها: عفونت‌های ریوی مانند پنومونی (ذات‌الریه) می‌توانند باعث تولید و تجمع مایع در فضای پلور شوند.
سرطان‌ها: سرطان‌هایی که به فضای پلور حمله می‌کنند، می‌توانند باعث تجمع مایع شوند. به ویژه، سرطان‌های ریه، پستان و تخمدان به دلیل نزدیکی به فضای پلور ممکن است به آن ناحیه منتشر شده و منجر به پلورال افیوژن شوند.
بیماری‌های التهابی: بیماری‌های مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید می‌توانند باعث التهاب و تجمع مایع در فضای پلور شوند.

تشخیص پلورال افیوژن

تشخیص پلورال افیوژن معمولاً با استفاده از ترکیبی از روش‌های بالینی و تصویربرداری انجام می‌شود. در مراحل اولیه، پزشک ممکن است از طریق سمع ریه‌ها، علائمی مانند کاهش صدای تنفسی یا کاهش طنین را تشخیص دهد.
روش‌های اصلی برای تایید وجود مایع در فضای پلور
اشعه ایکس( رادیوگرافی قفسه سینه )
سونوگرافی
سی‌تی اسکن
توراسنتز (تخلیه مایع پلورال با سوزن برای تحلیل آزمایشگاهی)

روش‌های درمانی

درمان پلورال افیوژن بستگی به علت زمینه‌ای دارد. برخی از روش‌های درمان شامل موارد زیر هستند:
دارودرمانی: مانند استفاده از دیورتیک‌ها در نارسایی قلبی
تخلیه مایع: از طریق توراسنتز یا قرار دادن یک لوله در فضای پلورال
درمان علت زمینه‌ای: مانند درمان عفونت یا کنترل سرطان.

برای تخلیه مایع پلور، پزشک از یک سوزن نازک یا کاتتر استفاده می‌کند تا مایع اضافی را از فضای پلور خارج کند. این فرآیند معمولاً تحت هدایت تصویربرداری (مانند سونوگرافی یا سی‌تی اسکن) انجام می‌شود تا دقت بالایی داشته باشد.

تخلیه با سرنگ:

این روش که توراسنتز (Thoracentesis) هم به آن گفته می شود ساده‌ترین و رایج‌ترین روش تخلیه است. معمولاً با استفاده از سوزن نازک انجام می‌شود.این روش معمول‌ترین روش تخلیه مایع پلور است که در آن یک سوزن باریک از بین دنده‌ها و از طریق پوست به فضای پلور وارد می‌شود. پس از ورود سوزن، مایع به‌طور آرام تخلیه می‌شود.

تخلیه با لوله:

در روش درناژ لوله‌ای پلور (Chest Tube Insertion)، یک لوله نرم و باریک از طریق یک برش کوچک در قفسه سینه وارد فضای پلور می‌شود. این لوله به یک سیستم تخلیه متصل می‌شود تا مایع به‌طور مستمر تخلیه شود.
در برخی موارد که نیاز به تخلیه مداوم مایع وجود دارد، ممکن است از یک لوله درناژ (پلورال کاتتر) استفاده شود که به مدت چند روز یا حتی هفته‌ها در محل باقی می‌ماند.

پلورودزیس (Pleurodesis):

در مواردی که مایع به‌طور مکرر تجمع می‌یابد، پلورودزیس می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، از موادی مانند تالک برای ایجاد التهاب و چسبندگی بین لایه‌های پلور استفاده می‌شود تا از تجمع مجدد مایع جلوگیری شود.

پزشک ابتدا وضعیت بیمار را ارزیابی می‌کند و مطمئن می‌شود که توراسنتز روش مناسبی برای بیمار می باشد. تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی ممکن است برای تأیید محل تجمع مایع انجام شود بیمار به‌طور معمول در حالت نشسته قرار می‌گیرد و دست‌ها را بر روی یک میز یا بالشتک جلوی خود قرار می‌دهد تا فضای پلور به راحتی در دسترس باشد. پوست ناحیه مورد نظر که سوزن وارد می‌شود به دقت تمیز و استریل می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد. پزشک از یک بی‌حس‌کننده موضعی برای کاهش درد در محل ورود سوزن استفاده می‌کند. پزشک با توجه به محل تجمع مایع که توسط تصویربرداری مشخص شده است، نقطه ورود سوزن را تعیین می‌کند. سوزن مخصوص توراسنتز به آرامی از طریق پوست و بین دنده‌ها به فضای پلور وارد می‌شود. پزشک از سونوگرافی برای هدایت دقیق سوزن استفاده کند.کاتتر درناژ پلور یک لوله انعطاف پذیر و نرم است که در فضای پلور ( پرده جنب ) اطراف ریه قرار میگیرد . این لوله مایعات تجمع یافته در فضای پلور را که باعث فشرده سازی ریه و محدود کردن تنفس است ، تخلیه می کند. سوند تخلیه پلور توسط یک رادیولوژیست یا یک متخصص ریه قرار میگیرد و مایع شروع به تخلیه شدن می‌کند. این مایع می‌تواند مستقیماً به یک سرنگ کشیده شود یا از طریق یک لوله به داخل یک کیسه تخلیه شود. در صورتی که هدف از تخلیه مایع، بررسی آزمایشگاهی باشد، نمونه‌ای از مایع برای آزمایش جمع‌آوری می‌شود. پس از تخلیه مقدار کافی از مایع، سوزن به‌آرامی از قفسه سینه خارج می‌شود. محل ورود سوزن با یک بانداژ استریل بسته می‌شود.
بیمار برای مدتی پس از انجام توراسنتز تحت نظر قرار می‌گیرد تا از عدم بروز عوارضی مانند پنوموتوراکس (جمع شدن هوا در فضای پلور) اطمینان حاصل شود. تصویربرداری پس از توراسنتز ممکن است برای بررسی وضعیت ریه‌ها انجام شود نمونه مایع به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا بررسی‌های مختلفی مانند تجزیه و تحلیل شیمیایی، سلولی، میکروبی و سیتولوژیک انجام شود. نتایج این بررسی‌ها می‌تواند به تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای کمک کند. بیمار باید علائم خود را مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، یا علائم عفونت پس از تخلیه مایع پیگیری کند و در صورت بروز هر گونه علامت غیرمعمول به پزشک خود اطلاع دهد.

پس از انجام درناژ، بیمار باید تحت نظر باشد تا از عدم بازگشت مایع و عوارض احتمالی اطمینان حاصل شود. معمولاً پزشک توصیه می‌کند بیمار در روزهای پس از درناژ، فعالیت‌های سنگین انجام ندهد و در صورت بروز علائمی مانند تب، درد شدید یا مشکل در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کند.

هر چند که درناژ پلور یک روش درمانی مؤثر است، اما همانند هر روش تهاجمی دیگری می‌تواند با عوارضی همراه باشد. برخی از این عوارض شامل عفونت محل ورود سوزن، آسیب به ریه یا اندام‌های مجاور، و خونریزی و اختلال در ریه ها هستند. به همین دلیل، انجام این روش باید توسط پزشک متخصص و با دقت بالا انجام شود.

تخلیه مایع پلور معمولاً نیازی به بیهوشی عمومی ندارد. این فرآیند به طور معمول با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود ، در مواردی که بیمار بسیار اضطراب دارد یا نمی‌تواند در طول انجام فرآیند بی‌حرکت بماند، ممکن است از داروهای آرام‌بخش خفیف استفاده شود تا بیمار راحت‌تر باشد، اما همچنان نیازی به بیهوشی عمومی وجود ندارد.

تخلیه مایع آب ریه معمولاً باعث بهبود تنفس بیمار می‌شود. تجمع مایع در فضای پلور می‌تواند فشار بر روی ریه‌ها وارد کند و مانع از گسترش کامل آنها در حین تنفس شود. این موضوع می‌تواند منجر به تنگی نفس، احساس سنگینی در قفسه سینه و کاهش ظرفیت تنفسی شود با تخلیه مایع از فضای پلور، فشار روی ریه‌ها کاهش می‌یابد، که این امر به ریه‌ها اجازه می‌دهد به‌طور کامل باز شوند و عملکرد تنفسی بهبود یابد. بنابراین، بسیاری از بیماران بلافاصله پس از انجام توراسنتز یا درناژ پلور، احساس می‌کنند که تنفسشان راحت‌تر شده و تنگی نفس آنها کاهش یافته است. البته، میزان بهبود تنفس بستگی به مقدار مایعی که تخلیه شده و علت اصلی تجمع آن دارد.

درناژ مایع پلور یک روش حیاتی و ضروری در مدیریت پلورال افیوژن است. این روش می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیمارانی که از تجمع مایع در فضای پلور رنج می‌برند، کمک کند. با این حال، انتخاب روش مناسب و مدیریت دقیق عوارض از اهمیت بالایی برخوردار است تا بیمار به بهترین نتایج ممکن دست یابد، درناژ و تخلیه مایع پلور (آب ریه) توسط پزشکان متخصص و با تجربه انجام می‌شود. این فرآیند با استفاده از دستگاه‌های به‌ روز و در شرایط کاملاً استریل صورت می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که بیمار تحت بهترین مراقبت‌های ممکن قرار می‌گیرد.اگر به دنبال بهترین مرکز تصویربرداری در فردیس کرج هستید، با اطمینان خاطر به این مرکز مراجعه فرمایید. برای رزرو می‌توانید روی دکمه دکمه دریافت نوبت کلیک کنید یا با شماره 09003651880تماس بگیرید.