آیا عکس ساده برای تشخیص شکستگی استخوان کافی است؟

شکستگی استخوان همیشه با عکس ساده (رادیولوژی) مشخص نمی‌شود. رادیوگرافی در بیشتر موارد مخصوصاً در شکستگی‌های واضح یا استخوان‌های بزرگ (مانند بازو، ساق و ران) عملکرد خوبی دارد. اما در برخی انواع شکستگی‌ها ممکن است تصویر واضحی در عکس دیده نشود.
بنابراین رادیولوژی روش مهمی برای تشخیص اولیه‌ی شکستگی استخوان است اما همیشه کافی نیست. اگر علائم بالینی مثل درد، تورم و ناتوانی در حرکت وجود داشته باشد و عکس طبیعی به نظر برسد باید بررسی‌های تکمیلی انجام شود تا شکستگی پنهان (Hidden Fracture) نادیده نماند. شایان ذکر است اگر قصد انجام رادیولوژی در فردیس کرج را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مجهز دکتر موسی طهمورسی مراجعه کنید.

در بسیاری از آسیب‌های استخوانی عکس ساده به‌تنهایی می‌تواند اطلاعات کامل و کافی برای تشخیص شکستگی بدهد. در شرایط زیر معمولاً نیازی به سی‌تی‌اسکن یا MRI وجود ندارد:

شکستگی‌های واضح و جابه‌جا (Displaced fractures)

وقتی استخوان به‌صورت کامل شکسته و انتهای آن از حالت طبیعی جابه‌جا شده باشد خط شکستگی در عکس کاملاً مشخص است.
مثال: شکستگی ساعد یا انگشتان در اثر زمین خوردن.

شکستگی‌های استخوان‌های بلند و مستقیم

در استخوان‌هایی مثل بازو (هومروس)، ران (فمور) یا ساق (تیبیا و فیبولا) به‌دلیل ساختار ساده و ضخیم استخوان عکس ساده وضوح بالایی دارد.
این تصاویر معمولاً برای تشخیص کفایت می‌کنند و پزشک می‌تواند بر اساس آن نوع درمان را مشخص کند.

شکستگی‌های سطحی و نزدیک به پوست

وقتی شکستگی در استخوان‌هایی نزدیک به سطح استخوانی بدن (پوست) باشد تصویربرداری ساده به‌راحتی آسیب را نشان می‌دهد.
برای مثال شکستگی در ترقوه (کلاویکل) یا استخوان‌های بازو و ساعد معمولاً در X-ray به‌وضوح دیده می‌شود.

شکستگی‌های قدیمی یا در حال جوش خوردن

اگر پزشک بخواهد بررسی کند که شکستگی قدیمی تا چه حد ترمیم شده است عکس ساده در بیشتر مواقع کفایت دارد؛ چون بافت‌های استخوانی در حال ترمیم در عکس به‌صورت خطوط سفید و ضخیم دیده می‌شوند.

پس از گچ‌گیری یا جراحی

برای بررسی وضعیت استخوان بعد از جااندازی، گچ‌گیری یا جراحی با پین و پیچ معمولاً عکس ساده کفایت می‌کند تا پزشک از قرار گرفتن صحیح استخوان مطمئن شود.

اگرچه رادیولوژی نخستین و رایج‌ترین روش تصویربرداری برای تشخیص شکستگی استخوان است اما در برخی شرایط این روش نمی‌تواند آسیب واقعی را به‌خوبی نشان دهد. یکی از دلایل اصلی ظریف بودن خط شکستگی یا زاویه تابش اشعه ایکس است که ممکن است دقیقاً از امتداد شکستگی عبور نکند و در تصویر هیچ تغییر واضحی دیده نشود.
یکی از شایع‌ترین این موارد شکستگی‌های مویی یا Hairline fractures هستند. این نوع شکستگی‌ها در مراحل اولیه بسیار ظریف و سطحی‌اند و به‌خصوص در استخوان‌های ساق، کف پا، یا دنده‌ها ممکن است تا چند روز در عکس ساده قابل مشاهده نباشند.
همچنین در شکستگی‌های درون مفصلی که در آن قطعات استخوان و غضروف در هم فرو می‌روند به دلیل تداخل با بافت‌های نرم اطراف خط شکستگی معمولاً مبهم یا پنهان است.
از دیگر مثال‌های شایع می‌توان به شکستگی‌های ستون فقرات، لگن و بخشی از مچ دست (ناویکولار) اشاره کرد؛ این نواحی ساختار پیچیده‌ای دارند و تصاویر دوبعدی رادیولوژی نمی‌تواند جزئیات فضایی آن‌ها را نشان دهد.
در این شرایط اگرچه عکس ساده طبیعی به نظر می‌رسد علائمی مانند درد، ورم، ناتوانی حرکتی یا حساسیت در لمس ممکن است نشان‌دهنده شکستگی پنهان باشند. در چنین مواقعی پزشک متخصص معمولاً درخواست سی‌تی‌اسکن یا MRI می‌دهد تا ساختار سه‌بعدی استخوان به‌صورت دقیق بررسی شود.
بنابراین طبیعی بودن عکس رادیولوژی همیشه به‌معنای سلامت کامل استخوان نیست و تفسیر آن باید همراه با معاینه بالینی انجام شود.

عکس ساده نخستین گام در تشخیص شکستگی استخوان است اما همیشه همه شکستگی‌ها را نشان نمی‌دهد. در شکستگی‌های واضح و استخوان‌های بلند معمولاً همین روش کافی است اما در آسیب‌های مویی یا درون‌مفصلی و نواحی پیچیده مانند لگن و ستون فقرات ممکن است نتیجه طبیعی باشد درحالی‌که شکستگی وجود دارد. در چنین حالتی پزشک برای تشخیص دقیق‌تر از سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی کمک می‌گیرد. در نهایت رادیولوژی ابزار پایه و پرکاربرد تشخیص است و باید همراه با بررسی علائم بالینی بیمار تعبیر شود تا از تشخیص ناقص یا اشتباه جلوگیری شود.
در مرکز تصویربرداری دکتر موسی طهمورسی هدف اصلی تنها گرفتن عکس نیست بلکه ارائه تشخیص دقیق، علمی و مطمئن است. در این مرکز تمامی مراحل تصویربرداری تحت نظارت پزشکان متخصص و با به‌روزترین تجهیزات انجام می‌شود تا کوچک‌ترین شکستگی یا آسیب پنهان از دید دور نماند. دقت، اطمینان و احترام به بیمار اصول اساسی در مرکز تصویربرداری دکتر موسی طهمورسی است. لذا اگر قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 09003651880 اقدام نمایید.


منابع
radiologymasterclass.co
radiopaedia.org