آیا همه کیست‌های پستان باید تخلیه شوند؟

این پرسش از جمله دغدغه‌های رایج میان زنانی است که پس از انجام سونوگرافی یا معاینه متوجه وجود کیست در پستان خود می‌شوند. پاسخ این سؤال به نوع، اندازه و علائم کیست بستگی دارد.
بیشتر کیست‌های پستان خوش‌خیم هستند و در بسیاری از موارد نیازی به تخلیه ندارند. اگر کیست کوچک باشد و دردی ایجاد نکند معمولاً تنها تحت نظر قرار می‌گیرد. پزشک در این شرایط ممکن است توصیه کند بیمار هر چند ماه یک‌بار برای بررسی مجدد سونوگرافی انجام دهد.
اما در مواردی که کیست بزرگ است احساس درد یا فشار ایجاد می‌کند یا پزشک متوجه وجود مایع غیرطبیعی مانند خون در آن شود تخلیه با سوزن (آسپیره‌کردن) توصیه می‌شود. این کار هم برای کاهش ناراحتی بیمار انجام می‌شود و هم در صورت نیاز نمونه‌ای از مایع برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
به طور خلاصه تصمیم برای تخلیه کیست پستان همیشه به ارزیابی دقیق پزشک و نتیجه سونوگرافی بستگی دارد. همه کیست‌ها نیاز به تخلیه ندارند اما بی‌توجهی به علائم غیرطبیعی نیز می‌تواند خطرناک باشد. پیگیری منظم و مشورت با پزشک متخصص بهترین راه برای تشخیص روش درمان مناسب است.

کیست‌های پستان از نظر ساختار و میزان خطر به چند نوع تقسیم می‌شوند و هر نوع رفتار متفاوتی دارد. در ادامه انواع آن‌ها را شرح می‌دهیم:

کیست ساده (Simple Cyst)

این نوع شایع‌ترین نوع کیست پستان است. مایع داخل آن شفاف است و دیواره نازک و یکنواخت دارد. در سونوگرافی تصویر کیست ساده کاملاً مشخص و بدون بخش جامد است.

کیست پیچیده (Complex Cyst)

این نوع کیست حاوی اجزای جامد، ضخیم شدن دیواره یا رسوبات داخلی است. گاهی وجود خون یا مایع تیره در آن دیده می‌شود. این موارد نیاز به بررسی دقیق‌تر دارند..

کیست خوشه‌ای (Clustered Cysts)

چند کیست کوچک نزدیک به هم تشکیل خوشه می‌دهند. در سونوگرافی شبیه توده دیده می‌شوند و گاهی برای تشخیص قطعی نیاز به بررسی بیشتر دارند.

کیست آتیپیک یا مشکوک به بدخیمی

این نوع کیست ظاهری غیرمعمول دارد و ممکن است در سونوگرافی ویژگی‌هایی شبیه توده سرطانی نشان دهد.
در مجموع کیست‌های ساده که کوچک و بدون درد هستند نیاز به تخلیه ندارند و تنها تحت نظر قرار می‌گیرند. در مقابل کیست‌های بزرگ، دردناک، پیچیده یا حاوی مایع خونی باید تخلیه و برای بررسی پاتولوژی ارسال شوند تا از خوش‌خیم بودن آن اطمینان حاصل شود.

این درمان زمانی انجام می‌شود که کیست باعث درد، فشار یا نگرانی از نظر ماهیت آن شود. روش انجام این کار بسته به اندازه، نوع و محل کیست متفاوت است اما در بیشتر موارد ساده و بدون نیاز به جراحی است.

تخلیه با سوزن (آسپیراسیون سوزنی)

در این روش پزشک با هدایت سونوگرافی سوزن باریکی را وارد کیست می‌کند و مایع داخل آن را بیرون می‌کشد. این روش معمولاً در مطب یا کلینیک و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود.
مایع خارج‌شده گاهی شفاف است و اگر ظاهر طبیعی داشته باشد نیاز به بررسی بیشتر ندارد. اما در صورت وجود خون یا تغییر رنگ ممکن است برای آزمایش پاتولوژی ارسال شود.

تخلیه همراه با نمونه‌برداری

در صورتی که پزشک به ماهیت غیرطبیعی کیست مشکوک باشد در حین تخلیه نمونه‌ای از بافت دیواره کیست نیز گرفته می‌شود. این نمونه برای بررسی دقیق‌تر به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا احتمال وجود سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی بررسی شود.

جراحی برای تخلیه یا برداشتن کیست

در موارد نادر اگر کیست به دفعات زیاد عود کند اندازه بزرگی داشته باشد یا نتیجه نمونه‌برداری مشکوک باشد پزشک ممکن است جراحی محدود برای برداشتن کامل آن را پیشنهاد کند. این عمل معمولاً سرپایی است و جای زخم کوچکی باقی می‌گذارد.
در مجموع بیشتر کیست‌های پستان با آسپیراسیون سوزنی درمان می‌شوند و به جراحی نیاز ندارند. تصمیم نهایی در مورد روش درمان بر اساس یافته‌های سونوگرافی و نظر پزشک متخصص گرفته می‌شود.

کیست‌های پستان در نتیجه تغییرات طبیعی بافت پستان به‌ویژه در دوران باروری ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها معمولاً در اثر تجمع مایع در داخل غدد شیری یا مجاری کوچک پستان به وجود می‌آیند.
یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد کیست نوسانات هورمونی است. افزایش سطح استروژن در دوره‌های قاعدگی یا نزدیک به یائسگی می‌تواند باعث تحریک غدد پستان و تجمع مایع در آن‌ها شود.
گاهی سابقه خانوادگی مصرف داروهایی که روی تعادل هورمونی تأثیر دارند یا حتی استرس طولانی‌مدت می‌تواند احتمال بروز کیست را بیشتر کند. همچنین در برخی موارد التهاب یا انسداد مجاری شیری باعث تجمع مایع و تشکیل کیست می‌شود.
این وضعیت معمولاً خوش‌خیم است و با تنظیم وضعیت هورمونی یا درمان‌های ساده برطرف می‌شود. اما در صورت تکرار یا تغییر ظاهر کیست بررسی دقیق‌تری از سوی پزشک ضروری است.

این روش درمانی زمانی لازم است که شرایط خاصی در ظاهر یا علائم بیمار مشاهده شود. هدف از این کار کاهش ناراحتی، پیشگیری از عفونت و بررسی ماهیت مایع داخل کیست است. در موارد زیر انجام این کار توصیه می‌شود:
درد یا حساسیت قابل توجه: وقتی کیست باعث درد، فشار یا ناراحتی در بافت پستان شود.
اندازه بزرگ یا رشد سریع: اگر کیست در مدت کوتاهی بزرگ‌تر شود یا ظاهر پستان را تغییر دهد.
احساس توده غیرعادی: در صورتی که پزشک به وجود بخش جامد یا مایع خونی در داخل کیست مشکوک شود.
عود مکرر: اگر پس از درمان کیست دوباره در همان ناحیه تشکیل شود.
تغییر رنگ پوست یا ترشح غیرطبیعی: در صورت مشاهده ترشحات خونی از نوک پستان یا التهاب اطراف ناحیه.
در این شرایط پزشک با بررسی نتایج سونوگرافی تصمیم می‌گیرد که تخلیه با سوزن انجام شود یا نیاز به بررسی بیشتر از طریق نمونه‌برداری وجود دارد.

در مجموع بیشتر ضایعات پستانی از نوع کیستیک خوش‌خیم هستند و معمولاً خطرناک محسوب نمی‌شوند. تصمیم برای تخلیه این ضایعات به عوامل مختلفی مانند اندازه، درد، تغییرات ظاهری و نتایج سونوگرافی بستگی دارد. در مواردی که مایع داخل کیست شفاف و بدون علامت است تنها پیگیری منظم کافی است. اما اگر درد، رشد سریع یا مایع خونی مشاهده شود تخلیه با سوزن و بررسی آزمایشگاهی ضرورت دارد. شناخت نوع ضایعه و انتخاب روش درمان مناسب تنها با نظر پزشک متخصص ممکن است و انجام بررسی‌های دوره‌ای بهترین راه برای پیشگیری از عوارض احتمالی است.
در مرکز تصویربرداری دکتر موسی طهمورسی تشخیص و درمان ضایعات پستانی با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تحت نظر پزشکان متخصص انجام می‌شود. در صورت نیاز به تخلیه کیست این مرکز با بهره‌گیری از روش‌های دقیق سونوگرافی‌محور تخلیه را با کمترین درد و بیشترین دقت انجام می‌دهد. هدف ما ارائه خدماتی ایمن و علمی برای اطمینان خاطر بیماران و تشخیص به‌موقع تغییرات پستان است. بررسی و پیگیری منظم می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر داشته باشد. چنانچه قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 09003651880 اقدام نمایید.


منابع
mayoclinic.org
clevelandclinic.org